Συνέντευξη: Ο Ερντογάν έπεσε από το γαϊδούρι

Συνέντευξη του Μουσταφά Γιαλτσινέρ, μέλος της Κ.Ε. και υπέυθυνος Διεθνών Σχέσεων του EMEP (Κόμμα Εργασίας) Τουρκίας

«Υπήρχαν μόνο δυο λόγοι που υποστηρίξαμε το HDP στις εκλογές, για να διακοπεί η πορεία του AKP και να ανοίξουν καινούργιες δυνατότητες για το εργατικό λαϊκό κίνημα. Τι θα κάνουμε λοιπόν πρακτικά; Θα προσπαθήσουμε να οργανώσουμε το λαϊκό αγώνα, ώστε να προχωρήσουμε παραπέρα την ταξική πάλη», δηλώνει στο "Πριν" ο Μουσταφά Γιαλτσινέρ, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και υπεύθυνος διεθνών σχέσεων του EMEP (Κόμμα Εργασίας) της Τουρκίας, που βρέθηκε στην Αθήνα, προσκαλεσμένος του ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση και συμμετείχε στις εκδηλώσεις και συζητήσεις του φεστιβάλ Αναιρέσεις 2015 στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

- Τι εκφράζει η μεγάλη άνοδος ποσοστού του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) στις πρόσφατες εκλογές και πώς την εξηγείτε;

- Καταρχήν, ένα πλειοψηφικό κομμάτι των συντηρητικών Κούρδων αντέδρασε απέναντι στο κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), εξαιτίας της στάσης που αυτό κράτησε στο Κομπάνι. Έτσι, ένα σημαντικό ποσοστό Κούρδων που μέχρι τώρα στήριζαν AKP ψήφισε HDP. Δεύτερον, όλοι ήξεραν ότι αν το HDP ξεπερνούσε το 10%, θα εξέλεγε αρκετούς βουλευτές και δεν θα έδινε την δυνατότητα στον Ερντογάν να σχηματίσει μόνος του κυβέρνηση. Γενικά, επικράτησε η αντίληψη στον κόσμο πως για να ανακοπεί η πορεία του AKP, θα πρέπει να ψηφίσει κάποιο άλλο κόμμα. Και δεν ήταν μόνο οι εργαζόμενοι που ήθελαν να ανακόψουν την πορεία του AKP, αλλά και άνθρωποι άλλων κοινωνικών στρωμάτων. Το HDP συνέχισε να συμπεριφέρεται ως ένα Κουρδικό Κόμμα, αλλά προσπάθησε να προβάλλει και την εικόνα ότι είναι κόμμα ολόκληρης της Τουρκίας. Τέλος, ο αρχηγός τους ήταν μια πετυχημένη επιλογή, ενώ παράλληλα είχαν υποψηφίους από όλα τα κοινωνικά στρώματα και τις εθνικές μειονότητες.

- Ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι λόγοι που οδήγησαν στην πτώση των ποσοστών του κόμματος Ερντογάν και ποιος ο ρόλος του εργατικού κινήματος;

Βασικά, υπήρχε τεράστια εκμετάλλευση και καταπίεση σε βάρος της εργατικής τάξης και του λαού, κάτι που ο κόσμος άρχισε να μην το αντέχει πλέον. Για παράδειγμα, στην Κωνσταντινούπολη ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς ήταν απαγορευμένος. Είχαμε φτάσει σε ένα σημείο που τα πάντα ήταν απαγορευμένα. Αν τολμούσες να κάνεις κριτική στον Ερντογάν, ήταν σίγουρο πως θα διωχθείς ποινικά. Παράλληλα, απαγορεύτηκαν σχεδόν όλα τα δικαιώματα και οι κατακτήσεις του εργατικού κινήματος. Πριν περίπου τρεις μήνες, το συνδικάτο μετάλλου προχώρησε σε απεργία. Την ίδια ακριβώς ημέρα, η απεργία απαγορεύτηκε. Επίσης, το AKP επέβαλε στους εργάτες δουλειές χωρίς δικαιώματα. Οι εργολαβίες έχουν γίνει κανόνας σε όλους τους τομείς. Στα μάτια των εργαζομένων ξέφτισε η εικόνα του Ερντογάν, που είχε δημιουργηθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια. Ταυτόχρονα, στο εξωτερικό ακολουθούσε μια πολιτική επεκτατισμού στην περιοχή, με παρέμβαση στα εσωτερικά των χωρών, κάτι που δημιούργησε αντιδράσεις. Το Κομπάνι ήταν η τελευταία σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Οι Κούρδοι αποτελούσαν σημαντική βάση του κόμματος του Ερντογάν. Φυσικά, όλα αυτά ενώθηκαν και με τον οικονομικό παράγοντα, με την άνοδο του δολαρίου και την τρομερή πτώση της αγοραστικής δύναμης του λαού.

- Ποια ήταν συμβολή του Κόμματος Εργασίας (EMEP) στην εκλογική μάχη του HDP; Καταφέρατε να εκλέξετε κάποιον βουλευτή;

- Είχαμε συμφωνήσει με το HDP ότι θα έχουμε μόλις έναν υποψήφιο, ο οποίος και εκλέχθηκε. Προσπαθήσαμε να έχουμε μια εκλογική συνεργασία πάνω σε ένα κοινό πρόγραμμα, όμως τελικώς δεν συμφωνήσαμε και βγάλαμε ξεχωριστό δικό μας πρόγραμμα. Στην ουσία, πραγματοποιήσαμε ξεχωριστή προεκλογική καμπάνια, στην οποία καταστήσαμε σαφή την διαφοροποίησή μας, τονίζοντας όμως την αναγκαιότητα στην παρούσα φάση να υποστηριχτεί το HDP.

- Πού εντοπίζονται οι βασικές διαφορές σας με το HDP;

- Το δικό μας πρόγραμμα είναι σοσιαλιστικό, έχει ως στόχο την εξουσία των εργατών. Το πρόγραμμα του HDP ερχόταν σε σύγκρουση ακόμα και με το πρόγραμμα ενός εθνικού απελευθερωτικού αγώνα. Ήταν καθαρά αστικοδημοκρατικό. Στο πρόγραμμά τους δεν υπάρχει η διεκδίκηση της εξουσίας, αλλά αντίθετα περιορίζεται στην διεκδίκηση αυτονομίας. Παράλληλα με την αυτονομία του Κουρδιστάν, ζητάει και της Τουρκίας, κάτι που δεν έχει νόημα. Όσο για τις διεκδικήσεις των εργαζόμενων, δεν υπήρχε επαρκής και σαφής αναφορά μέσα στο πρόγραμμά του. Ακόμα και το θέμα των εργολαβιών, μπήκε με ένα «ντροπαλό» τρόπο.

- Τι σενάρια υπάρχουν για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης;

- Στα τούρκικα υπάρχει μια παροιμία ότι «αυτός έχει πέσει, όπως πέφτουν από το γαϊδούρι». Ο Ερντογάν λοιπόν έχει πέσει από το γαϊδούρι. Ούτε το AKP είναι το παλιό AKP, ούτε ο Ερντογάν αυτός που ήταν. Για τον Ερντογάν, τον Νταβούτογλου και το ΑΚΡ είναι ζήτημα ζωής και θανάτου να δημιουργηθεί νέα κυβέρνηση με τη δική τους συμμετοχή, διότι υπάρχουν πάρα πολλά ενδεχόμενα ανοιχτά. Ακόμα και να δικαστούν. Στην Τουρκία υπάρχουν πάρα πολλά μεγάλα σκάνδαλα, τα οποία σκεπάστηκαν με το πρόσχημα ότι είναι προσπάθειες πραξικοπήματος, διαμελισμού της χώρας. Όμως, η αντιπολίτευση βλέπει και καταλαβαίνει ότι για τον Ερντογάν έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση και δεν θέλει να συνεργαστεί μαζί του. Αν συνεργαστούν τελείως τυφλά, θα ισοδυναμεί με την πολιτική τους αυτοκτονία. Γι αυτό, τα άλλα κόμματα προσπαθούν να ρίξουν την ευθύνη αποκλειστικά στον Ερντογάν, ώστε να βγει «λάδι» το AKP και να μπορέσουν στην συνέχεια να συνεργαστούν με το ΑΚΡ χωρίς τον Ερντογάν. Το HDP ξεκαθάρισε ότι δεν μπορεί να είναι σε κυβέρνηση συνεργασίας με το AKP. Είναι αρκετά δύσκολο αλλά δεν το αποκλείω. Εάν το AKP πει ότι θα αφήσει ελεύθερο τον Οτσαλάν, ότι θα υπάρξει εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα και ότι θα παρθούν μέτρα που θα αναγνωρίζουν κάποιου είδους αυτονομία, το HDP θα δυσκολευτεί να πει όχι. Υπάρχει επίσης η περίπτωση να μείνει το AKP έξω από την κυβέρνηση, αλλά απαιτείται συνεννόηση μεταξύ των υπολοίπων, για να μπορέσουν να έχουν πλειοψηφία στην βουλή. Το CHP το έχει καταθέσει ως πρόταση, αλλά εάν συμβεί κάτι τέτοιο το πιο λογικό σενάριο είναι να φτιαχτεί κυβέρνηση μειοψηφίας από το CHP, και HDP και Γκρίζοι Λύκοι να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης, χωρίς όμως να μετέχουν.

- Πως βλέπετε την συνέχεια του HDP;

Εμείς σαν Κόμμα Εργασίας δεν είμαστε μέσα στο HDP. Έχουμε μια ανεξάρτητη γραμμή και πολιτική. Οι υπόλοιπες οργανώσεις σε ένα μεγάλο βαθμό έχουν γίνει πια HDP, έχουν ενσωματωθεί. Εάν δημιουργηθεί ένας συνασπισμός του HDP με το AKP και εμείς πάρουμε μια στάση ενάντια σε αυτήν την εξέλιξη, πιστεύουμε ότι θα έχει συνέπειες για αυτούς.

- Το ΚΚ Τουρκίας υποστηρίζει ότι το HDP είναι καθαρά σοσιαλδημοκρατικό και ότι συμβάλλει στην αναμόρφωση του συστήματος. Συμφωνείτε;

Ναι, πράγματι είναι ένα κόμμα μέσα στα πλαίσια του συστήματος. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχει αρχίσει και να συνεργάζεται με αυτό, καταπατώντας τις ανάγκες των εργαζομένων. Θέλω να παρατηρήσω ότι τόσο το ΚΚ Τουρκίας όσο και το ΚΚΕ δεν ακολουθούν μια πολιτική με βάση τις πραγματικές απαιτήσεις και την συνείδηση του κόσμου, αλλά αντιθέτως βάζουν μπροστά το κόμμα τους.

Οργάνωση των λαϊκών αγώνων – Η ΕΕ είναι ιμπεριαλιστική συμμαχία

- Ποιους στόχους έχει θέσει το EMEP για την επόμενη μέρα;

- Θα προσπαθήσουμε να οργανώσουμε τους λαϊκούς αγώνες. Μπορεί για παράδειγμα να βάλουμε πιο επιτακτικά την απαίτηση να δικαστεί ο Ερντογάν, ή να καταργηθεί ο καινούργιος αντιτρομοκρατικός νόμος. Εάν τέλος, προχωρήσουν στην απελευθέρωση του Οτσαλάν ή επιτρέψουν την εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα των Κούρδων και ασχοληθούν με το θέμα της αυτονομίας, που το HDP το περιορίζει εντός των όρων της ΕΕ, εντός δηλαδή αστικού πλαισίου, εμείς θα υποστηρίξουμε τα δίκαια αιτήματα του Κουρδικού λαού, αλλά θα είμαστε ενάντια στην κυβέρνηση.
Μιας και θίξατε το ζήτημα της ΕΕ, θα μας δώσετε μια εικόνα για το πώς τοποθετούνται τα διάφορα κόμματα στο συγκεκριμένο ζήτημα;
Για μας είναι μια ιμπεριαλιστική συμμαχία. Δεν το συζητάμε καν, είμαστε ενάντια. Όμως, δεν βάλαμε ποτέ ως όρο ότι δεν συνεργαζόμαστε με όσους υποστηρίζουν την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Θα ήθελα να εξηγήσω ότι σήμερα στην Τουρκία το κύριο πρόβλημα του κινήματος και της αριστεράς δεν εστιάζεται γύρω από το εάν πρέπει ή όχι η Τουρκία να ενταχθεί στην ΕΕ. Αυτό, έχει να κάνει και με την ταξική συνείδηση των μαζών. Όταν βάζουμε μπροστά κάποια τακτική που πρέπει ακολουθούμε, πάντοτε σκεφτόμαστε την ταξική συνείδηση του κόσμου και τις απαιτήσεις του. Γενικά πάντως, εκτός από εμάς και κάποιες πολύ μικρές οργανώσεις, σχεδόν όλοι λένε ναι στην ΕΕ, μεταξύ των οποίων και αριστερά κόμματα.

- Επειδή από παλιά ξέρουμε ότι ο στρατός παρενέβαινε τακτικά στα «πράγματα», μετά και τις ενέργειες του Ερντογάν, πώς έχει διαμορφωθεί η κατάσταση;

- Ο Ερντογάν «χτύπησε» αρκετά τους στρατηγούς αλλά φυσικά δεν το έπραξε μόνος του. Κύριοι υποστηριχτές του ήταν οι Αμερικάνοι, καθώς η πολιτική που ακολούθησε το AKP στην περιοχή συνέφερε τις ΗΠΑ. Έκανε αρκετές εκκαθαρίσεις μέσα στο στράτευμα, όμως υπάρχει ακόμα ένα κέντρο που έχει την δυνατότητα ακόμα και για πραξικόπημα. Αν ο Ερντογάν συνεχίσει την ίδια πολιτική, ερχόμενος σε αντίθεση με τους Αμερικάνους, ο στρατός είναι ακόμα μια δυνατότητα για τις ΗΠΑ. Άλλωστε, οι ΗΠΑ εδώ και καιρό δεν στηρίζουν πλέον τον Ερντογάν, γι αυτό και ο πρόεδρος έχει πιο συμβιβαστικές τάσεις.

- Ποια είναι η άποψη σας για τη νέα πολιτική που ακολουθεί το PKK σε σχέση με την αυτονομία των κουρδικών περιοχών;

- Σίγουρα, δεν υπάρχει κάποιος αντικαπιταλιστικός χαρακτήρας στην πολιτική αυτή. Ο καπιταλισμός για τον Οτσαλάν δεν είναι ένα πλαίσιο το οποίο απορρίπτει. Τα τελευταία τρία χρόνια το PKK τράβηξε πίσω την ένοπλη πάλη και το HDP προέταξε έναν ειρηνικό αγώνα. Έχει επικρατήσει η άποψη ότι το κράτος και το PKK κατάλαβαν ότι ο ένας δεν μπορεί να νικήσει τον άλλο. Επίσης, οι ΗΠΑ και οι δυτικές ιμπεριαλιστικές χώρες πιέζουν και τις δυο πλευρές για συμφωνία. Το ΚΚ Τουρκίας, το οποίο έχει πλέον διασπαστεί, κατηγορεί το PKK ότι συνεργάζεται στην περιοχή με τους Αμερικανούς. Εμείς ως Κόμμα Εργασίας δεν υποστηρίζουμε κάτι τέτοιο. Οποιαδήποτε επαφή ή πρόσκαιρη συνεργασία δεν σημαίνει ότι PKK και ΗΠΑ είναι συνεργάτες. Θα πρέπει βέβαια πάντοτε να είμαστε επιφυλακτικοί.

Συνέντευξη στον Κυριάκο Νασόπουλο, εφημερίδα ΠΡΙΝ, 14/6/2015