Περί Επανάστασης

Δεν είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι τελείωσαν οι επαναστάσεις. Είμαι όμως σίγουρος ότι όταν θα γίνουν δεν θα έχουν τίποτα κοινό με την "έφοδο στα χειμερινά ανάκτορα" και δεν θα μοιάζουν καθόλου με την ηρωική πορεία του Φιντέλ και του Τσε.

Φοβάμαι ότι θα απογοητευτεί όποιος έλληνας αγωνιστής περιμένει να πάρει ρεβάνς. Δεν θα υπάρξει στα βουνά άλλος μαζικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός, ούτε θα οδηγηθεί η αστική τάξη στη δικής της Βάρκιζα.

Αυτής της μορφής οι εξεγέρσεις, οι οποίες ήρθαν στο προσκήνιο της ιστορίας με τη Γαλλική Επανάσταση, έκλεισαν τον ιστορικό τους κύκλο με την ολοσχερή επικράτηση του καπιταλισμού.

Οι δικές μας επαναστάσεις θα είναι διαφορετικές. Όμορφες κι αυτές, μεγαλειώδεις αλλά όμως διαφορετικές.

Η παλιά συνταγή

Όλα τα εγχειρίδια των επαναστάσεων (αλλά και των πραξικοπημάτων…) συνόψιζαν τη συνταγή της επιτυχίας με τη δυνατότητα των εξεγερμένων να καταλάβουν τις τράπεζες, το Προεδρικό μέγαρο και το Μέγαρο της Ραδιοτηλεόρασης.

Είτε συμφωνεί κανείς μαζί μου ότι καμία επανάσταση στον 20ό αιώνα δεν ξεπέρασε τα αστικοδημοκρατικά αιτήματα, είτε όχι, το σίγουρο είναι ότι όλες έγιναν σε οικονομίες που είτε δεν είχαν καν περάσει στον καπιταλισμό (Κίνα, Κούβα, Βιετνάμ, Β. Κορέα) είτε είχαν μόνο περιορισμένη εκβιομηχάνιση κι εμβρυακό χρηματοπιστωτικό σύστημα (Ρωσία).

Ακόμα περισσότερο, όλες οι επαναστάσεις έγιναν σε χώρες που δεν είχαν γνωρίσει γενικευμένο εκλογικό δικαίωμα, που το πολιτικό σύστημα τους ήταν ολιγαρχικό, με λαούς που δεν είχαν γνωρίσει ούτε την αστική δημοκρατία ούτε είχαν σφυρηλατήσει πολιτική συνείδηση μέσα από οργανωμένη αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική δράση.

Σε αυτές τις συνθήκες η "επαναστατική συνταγή" ήταν απόλυτα ορθή.

Με την κατάληψη του Προεδρικού Μεγάρου εξασφαλιζόταν η λαϊκή νομιμοποίηση της νέας εξουσίας. Στα μάτια του καθυστερημένου πολιτικά λαού υπήρχε μια "νόμιμη" μετάβαση της εξουσίας από την "αντιδραστική αστική" ολιγαρχία στη νέα "εργατική, επαναστατική" ελίτ. Ο συμβολισμός του ίδιου του Προεδρικού Μεγάρου ήταν πανίσχυρος. Ο "ένοικός" του είχε το δικαίωμα να εξουσιάζει.

Η κατάληψη των τραπεζών μπορούσε να ολοκληρωθεί με το φυσικό έλεγχο των κτιρίων, συμπεριλαμβανόμενου του κτιρίου της κεντρικής τράπεζας. Με τον τρόπο αυτό, περνούσαν υπό τον άμεσο έλεγχο των επαναστατών όλα τα νομισματικά αποθέματα (μιας κι αυτά σε πολύ μεγάλο ποσοστό βρίσκονταν υπό φυσική μορφή χαρτονομισμάτων στα θησαυροφυλάκιά τους), όλος ο αποθηκευμένος χρυσός που αντιστοιχούσε στα κυκλοφορούντα χαρτονομίσματα, και φυσικά έθεταν υπό άμεσο έλεγχο όλη την κυκλοφορία του κεφαλαίου.

Τέλος ο έλεγχος του κτιρίου της ραδιοτηλεόρασης σήμαινε και τον απόλυτο έλεγχο στην ενημέρωση μιας και συνήθως υπήρχε ένα και μόνο κανάλι (ραδιοφώνου ή τηλεόρασης), το κρατικό.

Άντε η ώρα η καλή!

Με βάση την κλασική συνταγή, η επαναστατική διαδικασία στην Ελλάδα έχει μόλις ολοκληρώσει τα 2/3 αυτών των στόχων..

Οι τράπεζες βρίσκονται υπό κρατικό-εθνικό έλεγχο (δια μέσου του ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας που αποτελεί αυτή τη στιγμή το βασικό μέτοχο όλων των ελληνικών τραπεζών). Το Ραδιομέγαρο έχει καταληφθεί και μεταδίδει εδώ κι ένα μήνα "επαναστατικό" πρόγραμμα. Μια έφοδος στου Μαξίμου μας έμεινε κι ολοκληρώθηκε η επανάσταση!

Ήταν λάθος η συνταγή του "καλού επαναστάτη"?

Φυσικά όχι! Όμως πολύ απλά αναφερόταν σε μια ιστορική περίοδο, κατά την οποία ίσχυαν τελείως διαφορετικές συνθήκες. Ο καπιταλισμός εκείνη την ιστορική περίοδο, όχι μόνο δεν είχε ολοκληρώσει την ιστορική του αποστολή αλλά στην πλειοψηφία των χωρών που έγιναν τέτοιες επαναστάσεις είτε δεν είχε επικρατήσει σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας είτε δεν είχε καν γίνει ο κυρίαρχος τρόπος παραγωγής.

Μιας κι όλοι γνώριζαν τον αφορισμό του Ένγκελς που έλεγε ότι κανένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα δε μπορεί να αντικατασταθεί εάν δεν εξαντλήσει τα ιστορικά του όρια (κάτι που πασιφανώς δεν ίσχυε για τον καπιταλισμό της εποχής) είχε εφευρεθεί το ευφυολόγημα της "ενιαίας" επαναστατικής διαδικασίας, κατά την οποία οι κομμουνιστές με μια αστικοδημοκρατική φάση πρώτα θα έφερναν τον καπιταλισμό (μιας κι η αστική τάξη δεν ήταν επαρκώς κατάλληλη για να το κάνει!!!!) και μόλις κατάφερναν να επιβάλουν και να ωριμάσουν τον καπιταλισμό, τότε σαν τον κτηνοτρόφο που μεγαλώνει το θρεφτάρι, θα τον έσφαζαν για να φέρουν το σοσιαλισμό. Κατά την άποψή τους, ο καπιταλισμός ήταν κάτι σαν τομάτα. Το βράδυ πράσινη και το πρωί κόκκινη. Μόνο που στα κρύα της Μόσχας ούτε τομάτα δεν θα ωρίμαζε με την ταχύτητα που υπολόγιζαν…

Είτε κάποιος πιστεύει ότι η μπολσεβίκικη επανάσταση μπόρεσε να μεταβεί στην προλεταριακή της φάση, είτε όχι, το σίγουρο είναι ότι όλοι συμφωνούν (ακόμα κι οι επαναστάτες που την έκαναν) ότι η μορφή της στο αρχικό τουλάχιστον στάδιο αντιστοιχούσε στην "αστικοδημοκρατική" της υπόσταση.

Μερικά Πρακτικά Προβλήματα στο σήμερα

Σήμερα, η λαϊκή νομιμοποίηση περνάει μέσα από τις εκλογές.. Κανένας συμβολισμός δε συνδέει στη συνείδηση του λαού το κτίριο -σαν φυσική οντότητα που μπορεί να καταληφθεί με ρεσάλτο- με την άσκηση της εξουσίας. Όποια πολιτική ομάδα καταλάβει το Προεδρικό Μέγαρο με τη βία, όχι μόνο δεν εξασφαλίζει τη λαϊκή αναγνώριση στην άσκηση της εξουσίας αλλά απονομιμοποιείται τελείως ως παράγοντας έκφρασης της λαϊκής βούλησης.

Η φυσική κατάληψη των κτιρίων που στεγάζουν τράπεζες εξασφαλίζει πλέον πολύ μικρή λεία. Τα λεφτά -όπως κι όλες οι αξίες- έχουν πλέον άυλη μορφή. Όποιο κτίριο και να καταλάβεις, λεφτά δεν θα βρεις. Ο χρυσός στην Κεντρική Τράπεζα αντιστοιχεί σε μικρό κλάσμα των κυκλοφορούντων χαρτονομισμάτων και για έλεγχο της ροής των κεφαλαίων ας μην γίνεται καν λόγος.

Τέλος, ο έλεγχος των συνειδήσεων δεν γίνεται μέσα από αστυνομικό έλεγχο αλλά μέσα από περισσότερο πολιτικά μέσα. Δεν υπάρχει το ένα και μοναδικό κανάλι. Στις σύγχρονες αστικές κοινωνίες υπάρχει μια πραγματική ελευθερία της έκφρασης. Όλοι μπορούν να δημοσιοποιήσουν τις απόψεις τους. Δεν υπάρχει η ανάγκη μια αστυνομικής επιβολής. Η λογοκρισία και τα αστυνομικά διατάγματα έχουν υποκατασταθεί από τους κανόνες του σύγχρονου μάρκετινγκ της πληροφορίας. Η γνώση της τέχνης της χειραγώγησης αξίζει περισσότερο από τα μηχανήματα των στούντιο. Αυτός που θα χρησιμοποιήσει αστυνομικά μέσα για να ελέγξει την ροή της πληροφορίας θα έχει χάσει τη δυνατότητα να επηρεάσει συνειδήσεις. Ας δούμε πόσο πολύ κόστισε στην κυβέρνηση το μαύρο και πόσο λίγο της κόστισε η απώλεια του ραδιομεγάρου.

Αυτές οι εξελίξεις δυσκολεύουν τη νίκη μιας επανάστασης?

Μάλλον τη διευκολύνουν, ιδίως οι αλλαγές στην πολιτική συνείδηση των λαών.

Το πιθανότερο είναι ότι θα χρειαστεί όπλα ο λαός για να περιφρουρήσει επιλογές του (ακόμα κι εκλογικές) που δεν θα είναι αρεστές στις αστικές οικονομικές ελίτ, αλλά πλέον οι πιθανότητες νίκης είναι με την δική του πλευρά.

Στις μέρες μας που η νομιμότητα της εκλεγμένης κυβέρνησης είναι πανίσχυρη στη λαϊκή συνείδηση, κανένας Πινοσέτ και κανένας Φράνκο δεν θα είχε πολλές τύχες.

Μπορεί να γίνει πλέον επανάσταση?

Ίσως ευκολότερα από όσο πιστεύουν κι οι φανατικότεροι επαναστάτες. Δεν το λέω εγώ, το λέει η ίδια η οικονομία.

Εάν θεωρήσουμε -που σε κάποια αναλογία το μπορούμε- ότι το παγκόσμιο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν εκφράζει το συνολικό παραγόμενο πλούτο, τότε η διαίρεσή του με τον πληθυσμό της γης μας δίνει τον ετήσιο πλούτο που αντιστοιχεί σε κάθε κάτοικο της γης.

Το ακόλουθο διάγραμμα είναι με αποπληθωρισμοποιημένες τιμές:

Ας βγάλουμε μερικά συμπεράσματα:

1) Είναι φανερό ότι πλούτο παρήγαγε πρακτικά μόνο ο καπιταλισμός. Όλα τα προηγούμενα κοινωνικοοικονομικά συστήματα μετά βίας μπορούσαν να εξασφαλίσουν την επιβίωση του πληθυσμού.

2) Είναι φανερός ο λόγος που ο δυναμισμός του κεφαλαίου προκάλεσε το θαυμασμό ακόμα και του Μαρξ. Από τη Γαλλική Επανάσταση μέχρι το 1867, που έγραψε τον πρώτο τόμο του κεφαλαίου, ο καπιταλισμός είχε καταφέρει να τριπλασιάσει το παγκόσμιο ΑΕΠ, επίδοση που για να την καταφέρουν οι "προηγούμενοι" είχαν χρειαστεί 17 αιώνες.

3) Ο Μαρξ δεν είχε ακόμα "δει" τίποτα από το δυναμισμό του κεφαλαίου. Η καμπύλη ανόδου του ΑΕΠ/κάτοικο (GDP per capita) εξερράγη από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι και το 2005. Η ιστορική αυτή περίοδος περιλαμβάνει τόσο το "χρυσό αιώνα" του καπιταλισμού (κατά τον Χομπσμπάουμ) όσο και την περίοδο (1980-2005) κατά την οποία εντάχθηκαν στο σύστημα της συσσώρευσης και "χωνεύτηκαν" από αυτήν όλες οι χώρες του τέως "ανύπαρκτου' σοσιαλισμού.

4) Η ανάπτυξη σιγά-σιγά σταματάει κι αυτή η "εξάντληση" εμφανίζεται εντονότερα στις -ώ τι έκπληξη!- πλούσιες χώρες:

Εάν δεν "έγραφε" 10άρια η Κίνα (με τη βοήθεια των υπόλοιπων Brics), ο καπιταλισμός θα ήταν ήδη σε ένα τεράστιο τέλμα. Αυτή η τάση αποτελμάτωσης της παγκόσμιας οικονομίας είναι πλέον εμφανέστατη. Οι αρνητικές μεταβολές στο ΑΕΠ το 2008 και το 2005 δεν είναι απλά δύο "έκτακτα' επεισόδια. Είναι τέτοια, που εμφανίστηκαν όμως, σε μια πορεία συνολικής ανάσχεσης των ρυθμών ανάπτυξης. Δεν έκαναν τα έκτακτα επεισόδιο το πρόβλημα. Το πρόβλημα ευνόησε την εμφάνισή τους. Όσο το πρόβλημα παραμένει τόσο πιθανότερο είναι να εμφανίζονται συχνότερα τέτοια επεισόδια και με μεγαλύτερη ένταση.

5) Είναι γνωστό, αλλά ας το επαναλάβουμε για να υπογραμμίσουμε τον έκτακτο χαρακτήρα των διεθνών οικονομικών. Τους πολίτες της γης δεν τους πολυενδιαφέρουν οι μεγάλοι ρυθμοί μεγέθυνσης των ΑΕΠ. Εάν το τρέχον επίπεδο διαβίωσής τους είναι αξιοπρεπές, η όποια βελτίωση θα ήταν ευπρόσδεκτη, μια μικρή επιδείνωση δυσάρεστη αλλά όμως δεν θα έσκαγαν κιόλας. Για τον καπιταλισμό τα πράγματα δεν είναι όμως έτσι. Η καπιταλιστική οικονομία συμπεριφέρεται σαν "τρελό" φορτηγό. Δε μπορεί να φρενάρει. Θα πρέπει συνεχώς να "ανεβάζει" ταχύτητα. Η αλλοτριωμένη υπεραξία (άντε το "νόμιμο" κέρδος για όσους θεωρούν τον Μαρξ μπανάλ), θα πρέπει να επιστρέψει -υπό τη μορφή τη επένδυσης-στους λαούς σαν εισόδημα προς κατανάλωση. Αλλιώς τα προϊόντα που έχουν ήδη παραχθεί δεν θα μπορέσουν να καταναλωθούν από τα "ελλειμματικά λαϊκά εισοδήματα" (αφού έχει αφαιρεθεί το κέρδος-υπεραξία) και το σύστημα θα "σκάσει". Αυτή η ξέφρενη κούρσα είναι που έχει οδηγήσει τις κοινωνίες σε ομαδική παράκρουση.

Επιπλέον, εάν λάβουμε υπόψη ότι ο ρυθμός αύξησης των περιουσιών τον πάρα πολύ πλουσίων είναι πάντα θετικός, καταλαβαίνουμε ότι όχι μόνο οι αρνητικοί ρυθμοί αλλά ακόμα κι οι μικροί θετικοί ρυθμοί αύξησης του ΑΕΠ δεν είναι επαρκείς για να αποτρέψουν την αποτελμάτωση του καπιταλισμού. Ο καπιταλισμός έχει ανάγκη μεγάλων ρυθμών ανάπτυξης για να καλύπτει τον υπερπλουτισμό των καπιταλιστών και να περισσεύει και κάτι για να επιστραφεί με επενδύσεις, ως ένα πρόσθετο εισόδημα, στους λαούς προς κατανάλωση των συσσωρευμένων αγαθών.

5) Ας δούμε όμως και τα απόλυτα νούμερα κάνοντας δύο υποθέσεις:

• Χωρίς να κάνουμε τεράστιο σφάλμα, μπορούμε να αντιστοιχίσουμε τα δολάρια 1990 Geary-Khamis με σημερινά ευρώ με μια αντιστοιχία κοντά στο 1,4:1, και
• Η αναλογία των δαπανών της κεντρικής κυβέρνησης προς ΑΕΠ ήταν το 2011 σε παγκόσμιο επίπεδο στο 18%, το οποίο περιελάμβανε όλες τις δαπάνες κι υπηρεσίες (π.χ. Παιδεία, Υγεία, συντάξεις κοκ) εξαιρούμενων των στρατιωτικών δαπανών (που μάλλον δεν τις χρειαζόμαστε..)

 Έτσι για να έχουμε μια ιδέα των αριθμών, από το νούμερο του πίνακα για να φτάσουμε στο οικογενειακό εισόδημα μιας τετραμελούς οικογένειας σε σημερινά ευρώ, θα πρέπει να διαιρέσουμε με το 1,4 (για να γίνουν ευρώ), να πολλαπλασιάσουμε με το 0,82 (για να αφαιρέσουμε τον πλούτο που αναδιανέμει το κράτος και τέλος να πολλαπλασιάσουμε με το 4 (αφού αναφερόμαστε σε τετραμελή οικογένεια κι οι αριθμοί είναι ανά κάτοικο).

Έτσι το 1820 θα είχαμε 1560€ ετήσιο εισόδημα κι αντίστοιχης ποιότητας δημόσιες υπηρεσίες, το 1913 (όταν ο Λένιν πίστευε ότι θα έκανε προλεταριακή επανάσταση) 3570€ για να φτάσουμε το 2011 στα 21200€ (που αντιστοιχεί σε δύο καθαρά μηνιαία εισοδήματα των 767€ για 14 μισθούς). Σημειώστε ότι το 2012 ο μέσος καθαρός μισθός (με αφαιρεμένο το φόρο εισοδήματος) ήταν στην Ελλάδα 13000€. Άρα μια οικογένεια με δύο μισθούς θα είχε 26000€ (εάν είχαμε μηδενική ανεργία).

Προσέξτε! Αυτό το επίπεδο διαβίωσης δεν αντιστοιχεί μόνο στους έλληνες αλλά σε όλους τους κατοίκους της γης, δηλαδή τους έλληνες, τους κινέζους, τους ινδούς, τους πακιστανούς, τους Ζουλού, τους ιθαγενείς του Αμαζονίου κοκ! Καθόλου άσχημα λοιπόν!

Είναι φανερό ότι ο καπιταλισμός ωρίμασε με φυσικά μέσα κι όχι μόνο στα "εγκεφαλικά θερμοκήπια" των όψιμων επαναστατών. Αυτή η πραγματικότητα ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο για την ανθρωπότητα και δίνει σήμερα τη ρεαλιστική δυνατότητα ενός σοσιαλισμού!

Ευχαριστώ καπιταλισμέ!

Νομίζω ότι θα πρέπει να ευχαριστήσουμε τον καπιταλισμό. Κατάφερε να επαναστατικοποιήσει σε τέτοιο βαθμό τα μέσα παραγωγής που φαίνεται σα μηδαμινή η πρόοδος που είχαν συνεισφέρει αθροιστικά όλα μαζί τα προηγούμενα κοινωνικοοικονομικά συστήματα. Αυτή ακριβώς η πρόοδος είναι η παρακαταθήκη του υπαρκτού (πραγματικά κι όχι σε εισαγωγικά!) σοσιαλισμού!

Επαναλαμβάνω -λοιπόν- πρέπει να ευχαριστήσουμε από τα βάθη της καρδιάς μας τον καπιταλισμό. Θα πρέπει όμως και να του ζητήσουμε ευγενικά να κάνει πλέον στην άκρη. Δεν τον χρειαζόμαστε. Δεν είναι πλέον πρώτη προτεραιότητα η περαιτέρω επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής. Ο παγκόσμιος πλούτος είναι πλέον υπεραρκετός για να ζουν όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη με αξιοπρέπεια. Το πρόβλημα είναι αποκλειστικά η ανισοκατανομή του. Αυτό δεν μπορεί -και να θέλει- να το κάνει ο καπιταλισμός.

Η βαθιά αντιδραστικότητα του Ανάπτυξη-Ανάπτυξη-Ανάπτυξη

Από τα παραπάνω μπορούμε να βγάλουμε μερικά χρήσιμα συμπεράσματα:

1) Η πρόοδος των κοινωνιών δεν περνάει πλέον πρωταρχικά κι αποκλειστικά μέσα από την επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής. Η ανθρωπότητα έχει την πολυτέλεια να αναδιαμορφώσει τις ιεραρχήσεις της.

2) Η όποια νέα κοινωνία (σοσιαλισμός, κομμουνισμός ή όπως αλλιώς θα θελήσουμε να την πούμε) προκύπτει μέσα από την ιστορική αναγκαιότητα της ισοκατανομής του πλούτου κι όχι της επέκτασης των παραγωγικών δυνάμεων. Δεν θα προκύψει μέσα από την ανάγκη για "ψωμί" αλλά μέσα από την ανάγκη για δικαιοσύνη. Προκύπτει σα φυσικός διάδοχος του καπιταλισμού, όπως αρμόζει σε μια γνήσια εξελικτική διαδικασία.

3) Ο σοφός αφορισμός των κλασικών ότι οι οικονομικές δομές της νέας κοινωνίας δε μπορούν να αναπτυχθούν μέσα στα σπλάχνα της παλιάς είναι σωστή, όμως το ζητούμενο πλέον κι ιεραρχικά το πρωτεύον δεν είναι οι οικονομικές δομές αλλά το πολιτικό σύστημα. Βαθιά δημοκρατικές και συμμετοχικές δομές της νέας κοινωνίας μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν άμεσα αιτήματα του λαϊκού κινήματος και μπορούν εμβρυακά να αναπτύσσονται μέσα στα σπλάχνα του καπιταλισμού.

4) Όσο ο καπιταλισμός θα προσπαθεί απεγνωσμένα να συντηρηθεί διατηρώντας την κοινωνική αδικία μέσα από τα ευχολόγια του "Ανάπτυξη-Ανάπτυξη-Ανάπτυξη", η επανάσταση θα γίνει με το "Δημοκρατία-Δημοκρατία-Δημοκρατία".

5) Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η "αστική δημοκρατία" δεν ήταν ένα "κόλπο" των επάνω για να χαλιναγωγούν τους κάτω. Ήταν μια τεράστια κατάκτηση των λαών, όμως κι ότι περισσότερο μπορούσε να έχει ένα λαός με την περιορισμένη πολιτική συνείδηση που του είχε επιτρέψει να αποκτήσει η φεουδαρχία. Κι γι αυτό θα πρέπει να την τιμούμε.

Το πρόβλημα με την αστική δημοκρατία, δεν είναι ότι είναι κακή αλλά ότι είναι λίγη. Θα πρέπει να αναζητούμε μια δημοκρατία που θα αποτελεί ιστορική άρνηση της αστικής προς τα εμπρός. Δεν μας ενδιαφέρει να καταργήσουμε το κοινοβούλιο και τη "συντακτική συνέλευση" για να πάμε προς τα πίσω. Δεν θέλουμε σοβιέτ για να ασκεί εξουσία το πολιτικό γραφείο. Θέλουμε πραγματική δημοκρατία με όποιον τρόπο αυτό μπορεί να γίνει. Θέλουμε δομές με τις οποίες ο ίδιος ο λαός θα αποκτά κατευθείαν συμμετοχή στη διοίκηση της κοινωνίας και μέσα από αυτές θα ασκεί έλεγχο και θα εκπαιδεύεται. Δε θέλουμε παγιωμένες αντιπροσωπευτικές δομές. Δε θέλουμε επαγγελματίες πολιτικούς, δε θέλουμε τυπικές ή άτυπες αριστοκρατίες. Θέλουμε ένα δυναμικό σύστημα που θα επιτρέπει την προοδευτικά αυξανόμενη συμμετοχή του ίδιου του λαού στην οργάνωση της κοινωνίας

Απλά ευχαριστώντας πάλι τον καπιταλισμό που κατάφερε να διευρύνει σημαντικά το επίπεδο της πολιτικής συνείδησης των λαών, θα πρέπει να "πατήσουμε" επάνω σε αυτό για να δούμε την ιστορική δυνατότητα για μια νέα τομή.

Όπως η αστική δημοκρατία μπόρεσε να διοργανώσει δικαστήρια ενόρκων, μπορούμε πλέον να έχουμε κι αντίστοιχο έλεγχο της κρατικής διοίκησης από ένορκους τυχαία διαλεγμένους από το λαό. Γιατί να μην ελέγχει ένας σουβλατζής τους Υπουργούς? Κατά τη γνώμη μου οι έλληνες σουβλατζήδες είναι πλέον αρμόδιοι για τα θέματα οικονομίας από σαρκία σαν τον Κυριάκο Μηστοτάκη που πιστεύει ότι τα ένσημα του ΙΚΑ είναι αυτοκόλλητα της Pannini.

Κι εάν οι λαοί εμπλουτίζουν καθημερινά τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους μέσα από τέτοιες ελεγκτικές διαδικασίες θα πρέπει να μπορούμε να περάσουμε όχι σε απλό έλεγχο από ενόρκους αλλά στην καθεαυτό άσκηση της εξουσίας από περιορισμένης θητείας επιτροπές ενόρκων. Κάπως έτσι θα μπορεί να αποκτήσει νόημα η φράση "απονέκρωση του κράτους". Ας ανοίξουμε τα μυαλά μας κι ας καλλιεργήσουμε οποιαδήποτε τέτοια ακραία ριζοσπαστική ιδέα. Κάπου εκεί θα βρούμε τις απαντήσεις.

Όσο φτωχαίνει ο λαός, τόσο μεγαλύτερη σημασία για την επιβίωσή του θα αποκτά η έννοια της ισοκατανομής του πλούτου και τόσο μεγαλύτερη αξία θα έχει ο αυταρχισμός για τη συντήρηση των πλεονεκτημάτων των κυρίαρχων ελίτ. Πολύ σύντομα οι λαϊκές πλειοψηφίες δεν θα δημιουργούνται γύρω από οικονομικά αιτήματα αλλά από αιτήματα που θα σχετίζονται με την αναδιανομή του πλούτου. Οι δρόμοι θα είναι δύο. Είτε θα οδηγηθεί ο λαός στη συλλογική απαίτηση για δημοκρατική αναδιανομή, είτε θα κερδίσουν αυτοί που θα υποσχεθούν μια νέα κι άδικη μεν αναδιανομή, αλλά τουλάχιστον εις βάρος "άλλων" (λέγε με Μιχαλολιάκο).

Νίκος Βγέθης